АР19579354 «Жаңарылатын энергияның жоғары үлесін қамтамасыз ететін жаңа нарықтық модельдер мен тарифтік саясатты қалыптастыру үшін Қазақстанның электр энергетикалық жүйесін модельдеу және цифрландыру»

Ғылыми жетекші: Жакиев Н.К.

Конкурстың атауы: ҚР ҒЖБМ ҒК гранттық жобалары

Серіктестер: «КӨРЕМ» АҚ, «KEGOK» АҚ, «РФЦ» ТОО, «Жасыл Даму» АҚ,

«Экономикалық зерттеулер институты» АҚ

Іске асыру жылдары: 2023-2025

Қаржыландыру сомасы: 74 171 865,50 теңге

Жобаның қысқаша мазмұны:

ЖЭК инфрақұрылымын дамыту, сұранысты басқару шаралары (көп тарифтік есептегіштер мен электр энергиясына икемді бағаларды орнату), энергия сақтау технологияларын дамыту, сондай-ақ салалық кооперация және дәстүрлі электр станцияларында электр энергиясын икемді өндіру арқасында жаңартылатын энергия көздерін энергия жүйелеріне біріктіру мүмкін болды. Сонымен бірге жаңартылатын энергия көздерін дамытудағы табыстар мен оның энергетикалық баланстағы үлесінің жылдам артуы дамыған елдерде жаңа технологияларға көрсетілетін ауқымды мемлекеттік қолдаумен байланысты болды. Жасыл электр энергиясын жоғары бағамен сатып алу және жаңа технологияларға ауысатын компанияларды субсидиялау салаға дамудың бастапқы кезеңінде айтарлықтай көмектесті.

Жобаның мақсаты:

әртүрлі даму сценарийлерін салыстыру арқылы жаңартылатын энергия көздерінің (ЖЭК) үлесін арттыру және секторды цифрландыру кезінде Қазақстанның электр энергетикасында тиімді тарифтік саясатты және жаңа нарықтық тетіктерді қалыптастыру жолдарын зерделеу және талдау; электр энергиясын сату операторының тиімді жұмыс істеуі үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді немесе веб-платформаны әзірлеу.

Жоба нәтижелері:

PYPSA-да Қазақстан Республикасының энергетикалық жүйесінің моделі әзірленді;
Әртүрлі жаңартылатын энергия көздерін біріктіру жасалды;
Энергетикалық жүйені ұзақ мерзімді жоспарлау және жаңартылатын энергияны дамыту үшін энергетикалық жүйені модельдеу құралы. Зерттеудің жаңалығы электр энергиясы нарығын дамытудың жаңа жүйелік нарықтық тетіктерін сценарийлер үшін компьютерлік имитациялау құралдарын пайдалана отырып, жаңартылатын энергия көздерінің заманауи түрлерімен және энергия сақтау құрылғыларымен сынау және біріктіру болып табылады;
Жаңғыртылатын энергия көздерін пайдаланатын және пайдаланылмайтын электр энергиясы нарығына сценарийлік талдау жүргізілді. Егжей- тегжейлі сипаттамасы бар алгоритм әзірленді. Модель 2020 жылға арналған «Әдеттегідей бизнес» сценарийлері арқылы расталды және нәтижелер ресми есептермен салыстырылды. Үш инвестициялық сценарий зерттеледі: а) 30% үлесі бар жаңартылатын энергия көздері, б) көмірден бас тарту сценарийі, в) электр беру желілеріне инвестициялау арқылы жаңартылатын энергия көздерінің үлесі 30%, содан кейін 2040 жылға арналған экономикалық оңтайлы шешім анықталады;
Қазақстанның энергетикалық нарығына арналған веб-платформаның тестілеуі жүргізілді. ML әдістерін пайдалана отырып, күн энергиясын өндіруді болжаудың кешенді тәсілі ұсынылды.