AP26102429 Қазақстан Республикасында жобалық менеджментті қолдану негізінде мемлекеттік басқаруда цифрлық жобаларды жоспарлау және іске асыру кезінде есептілік пен ашықтықты арттыру

Жоба жетекшісі: Исмаилова Рымкуль Аманжоловна, э.ғ.д., Цифрлық мемлекеттік басқару мектебінің профессоры

Қаржыландыру көзі: ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің гранттық қаржыландыруы

Іске асыру мерзімі: 2025–2027 жж.

Қаржыландыру көлемі: 88 865 226 теңге

Қазақстан Республикасының мемлекеттік цифрлық жобаларын жоспарлау және іске асыру процесінде есеп берушілік пен ашықтықты арттыру бойынша практикалық ұсыныстар әзірлеу. Бұған икемді тәсілдерді енгізу арқылы қол жеткізілетін болады; цифрлық шешімдерді пайдалану; жобаларды іске асыру мерзімдері мен кезеңдерін оңтайландыруға, жобаларды жоспарлау кезінде бюджеттік рәсімдерді жетілдіруге бағытталған қолданыстағы заңнаманы өзгерту бойынша ұсыныстар. Жобаны іске асыру нәтижесінде мемлекеттік цифрлық жобаларды тиімді басқаруды, азаматтар тарапынан бақылауды күшейтуді қамтамасыз ететін жаңа тәсілдер мен құралдарды құру жоспарлануда, бұл мемлекеттік органдарға сенімін арттырып, кері байланысты жақсартуға мүмкіндік береді.

1) Мемлекеттік басқаруда жобалық менеджментті қолдану бойынша алдыңғы зерттеулерге және озық шетелдік тәжірибеге шолу.

1.1 Заманауи тұжырымдамаларды зерттеу (Good Governance, E-Government, Data-driven Government). Тапсырма мәліметтердің қолжетімділігін, қабылданған шешімдердің ашықтығын және азаматтық қоғаммен өзара іс-қимылды қоса алғанда, мемлекеттік органдар қызметінің есептілігі мен ашықтығының негізгі қағидаттарын, өлшемдері мен құралдарын анықтауға мүмкіндік береді.

1.2 Жобаларды басқару тұжырымдамаларын зерттеу (сарқырама моделі, Agile, гибридті). Тапсырма жобаларды басқарудың әртүрлі тәсілдерін түсінуді қамтамасыз етеді, бұл оларды мемлекеттік сектордағы тиімділікті арттыруға бейімдеуге мүмкіндік береді.

1.3 Мемлекеттік секторда (АҚШ, Ұлыбритания, ЕО, Эстония, БАӘ) Agile әдістемесін қолданудың халықаралық тәжірибесін салыстырмалы талдау. Тапсырма Қазақстандағы мемлекеттік жобаларды басқару саласындағы икемді тәсілдерді, соның ішінде жобалық кеңселердің (ЖБҚ) қызметін және икемді негізді енгізуді енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу үшін маңызды болып табылатын озық тәжірибелерді анықтауға бағытталған. Тірі зертхана.

2) Қазақстан Республикасында жобаларды басқаруды пайдалана отырып іске асырылатын мемлекеттік цифрлық жобалардың есептілігі мен ашықтығын талдау.

2.1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік басқаруындағы жобалық менеджменттің ағымдағы жағдайын талдау. Тапсырма жобаларды басқаруды пайдаланудағы кедергілерді анықтауға мүмкіндік береді, мысалы, өзгерістерге қарсылық, білікті кадрлардың жетіспеушілігі, бюджеттің тығыздығы және оларды еңсеру жолдарын анықтау, оларды Agile көмегімен шешуге болады.

2.2 Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасымен реттелетін мемлекеттік цифрлық жобаларды жоспарлау және іске асыру процесін талдау. Тапсырма орындау мерзімдерін зерделеуге, бюджетті басқаруға және жоспарланған көрсеткіштерге қол жеткізуге бағытталған. Бұл тапсырманың нәтижелері икемді тәсілдерді енгізудегі бюрократиялық кедергілерді анықтауға көмектеседі.

2.3 Мемлекеттік цифрлық жобалар бойынша мониторинг және есеп беру жүйесін бағалау. Тапсырма мемлекеттік цифрлық жобалардың мониторингі мен есеп беруінің қолданыстағы тетіктерін талдауды, соның ішінде олардың тиімділігін, есеп беру жиілігін және мүдделі тараптарға ақпараттың қолжетімділігін бағалауды қамтиды. Тапсырма есеп берушілік пен ашықтық деңгейін анықтау үшін негізгі мүдделі тараптар арасында социологиялық сауалнама жүргізуді қамтиды. Бұл тапсырманың нәтижелері бар проблемаларды анықтауға және оларды жеңудің тиімді әдістерін ұсынуға көмектеседі.

3) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік цифрлық жобаларды жоспарлау мен іске асыруда есептілік пен ашықтықты арттыру бойынша практикалық ұсыныстар әзірлеу.

3.1 Мемлекеттік басқарудың сипаттамалары мен шектеулерін ескере отырып, мемлекеттік цифрлық жобаларды іске асыруда икемді Agile әдістерін енгізу әдістемесін, сондай-ақ Living Lab негізінде икемді негізді енгізу бойынша ұсыныстарды әзірлеу.

3.2 Мемлекеттік цифрлық жобаларды жоспарлау және іске асыру кезінде бизнес-процестердің ашықтығына, оңтайландыруына және икемділігіне бағытталған қолданыстағы заңнамаға түзетулер енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу.

3.3 Мемлекеттік цифрлық жобаларды іске асырудың әрбір кезеңінде азаматтар мен сарапшылардан кері байланыс алуды қоса алғанда, онлайн-платформада ашық есептерді орналастыруды қоса алғанда, есептілік деңгейін арттыру үшін «open.egov.kz» негізінде архитектуралық модуль құру бойынша практикалық ұсыныстар әзірлеу.

1) Жобаны іске асыру шеңберінде мыналар жоспарланады:

-Social Science Citation Index индекстелетін және web of Science базасында импакт-фактор бойынша 1 (бірінші) немесе 2 (екінші) квартильге кіретін және (немесе) Scopus базасында citescore бойынша кемінде 50 (елу) процентилі бар рецензияланатын ғылыми басылымда кемінде 2 (екі)мақала немесе шолулар;

— КОКНВО ұсынған рецензияланатын шетелдік және (немесе) отандық басылымдарда кемінде 4 (төрт) мақала және (немесе) шолулар; Мақалалардың бірі санатпен болады — multidisciplinary (көпсалалы немесе пәнаралық практикалық қолдану). Multidisciplinary санатына жатпайтын 1 КОКНВО тізіміндегі отандық журналдар үшін екі және одан да көп санаттарда индекстелетін 1 және 2 КОКНВО тізіміндегі журналдар есептеледі.

— Кемінде 1 (бір) философия докторын (PhD) даярлау. Бұл ретте диссертацияны жоба аяқталғаннан кейін 2 (екі) жылдан кешіктірмей қорғауға болады;

— «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік цифрлық жобаларындағы есептілік пен ашықтық деңгейіне жобаларды басқару мен цифрландырудың икемді әдістерінің әсері» монографиясын (10 п. л., 100 дана) қазақстандық баспада жариялау

2) Жұмыс нәтижелерін әлеуетті пайдаланушылар, ғылыми қоғамдастық және жалпы жұртшылық арасында тарату.

Зерттеу нәтижелері мүдделі мемлекеттік органдар мен жобаларды басқару саласында жұмыс істейтін ұйымдарға беріледі, ал зерттеу нәтижелерін ғалымдар, магистранттар, докторанттар жоба тақырыбына қатысты зерттеулер үшін пайдалана алады.

3) Ғылыми жоба шеңберінде мыналар жоспарланады:

Жоба бюджеттерінде, орындау мерзімдерінде және сапасында икемділікті қамтамасыз ету мақсатында жоспарлау және іске асыру сатысында цифрлық жобаларды басқарудың икемді әдістерін (Scrum, Kanban, Lean, SAFe (Scaled Agile Framework), Design Thinking) қолдану бойынша практикалық ұсыныстар әзірлеу. орындау.

4) Зерттеу нәтижелері мемлекеттік сектордағы жобаларды басқару саласындағы зерттеулерге, әрі қарай халықаралық деңгейде зерттеулер жүргізуге ғылыми-практикалық негіз бола алады.

5) Зерттеу нәтижелері тәжірибеге бағытталған сипатқа ие, олар Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігіне, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігіне, Жобалар басқармасына ұсынылады; Цифрлық үкіметті қолдау орталығының мониторинг орталығы және басқа да мүдделі тұлғалар оларды одан әрі тәжірибеде енгізу үшін.

6) Жобаларды басқарудың икемді әдістерін қолданудың халықаралық және ұлттық деңгейде салыстырмалы талдауы осы салада үздік нәтижелерге қол жеткізген әртүрлі елдердің тәжірибесін отандық тәжірибеге енгізу мүмкіндіктерін анықтайды.

Ғылыми-техникалық әсері: практикалық ұсыныстарды әзірлеу және ғылыми зерттеу нәтижелерін жариялау.

Мультипликатор эффектісі: Agile және цифрлық шешімдерді қолдану арқылы мемлекеттік цифрлық жобаларды жоспарлау мен іске асыруда есеп берушілік пен ашықтықты қамтамасыз ету бұл тәжірибені мемлекеттік жобалардың басқа түрлеріне таратуға мүмкіндік береді және Agile-дің мемлекеттік басқарудың әртүрлі секторларында таралуына ықпал етеді.